- Κίρρα
- I
Αρχαία πόλη της Φωκίδας, επίνειο των Δελφών. Συχνά συγχεόταν με τη γειτονική Κρίσα (ο Παυσανίας ταύτιζε τις δύο πόλεις, ενώ ο Στράβων τις διαχώριζε ρητά). Ο Παυσανίας καταγράφει επίσης μια παράδοση σύμφωνα με την οποία η πόλη πήρε την ονομασία της από μια τοπική νύμφη. Στην ιστορία αναφέρεται ότι οι Κιρραίοι οικειοποιήθηκαν την περιοχή του Μαντείου των Δελφών, καθώς το λιμάνι της Κ. αποτελούσε τη μοναδική πρόσβαση σε αυτό, και φορολογούσαν σκληρά τους προσκυνητές που έφταναν εκεί για να επισκεφθούν το ιερό. Η κατάσταση αυτή έληξε με τον Α’ Ιερό πόλεμο (αρχές 6ου αι. π.Χ.), ο οποίος έληξε με την καταστροφή της Κ. από την Αμφικτιονική Συμμαχία και τον στόλο των Σικυώνειων υπό την ηγεσία του Κλεισθένη.Οι ανασκαφές στην περιοχή της Κ. έφεραν στο φως ίχνη αξιόλογου προϊστορικού και κυρίως μεσοελλαδικού οικισμού, καθώς και τείχος του 4ου αι. π.Χ. Ανακαλύφθηκε ένα μεγάλο ιερό που περιβαλλόταν από στοές, οι οποίες φαίνεται ότι χρησίμευαν για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών. Βρέθηκαν επίσης ερείπια ναού ο οποίος, όπως φανερώνουν τα αφιερώματα, ήταν τόπος λατρείας κατά τον 6ο αι. Η παρουσία ενός πύργου στην περιοχή μαρτυρά ότι στα μεσαιωνικά χρόνια χρησιμοποιούσαν οικοδομικό υλικό το οποίο προερχόταν από κτίσματα της αρχαίας Κ.Στη θέση της κατά τη σύγχρονη εποχή χτίστηκε το χωριό Ξηροπήγαδο, το οποίο σήμερα ονομάζεται και πάλι Κίρρα.IIΟνομασία δύο οικισμών.1. Ορεινός οικισμός (υψόμ. 500 μ., 34 κάτ.) του νομού Ξάνθης. Βρίσκεται στο βόρειο τμήμα του νομού, 14 χλμ. Β της πόλης της Ξάνθης. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Μύκης.2. Μεγάλος παράλιος οικισμός (υψόμ. 5 μ., 1.303 κάτ.) στην πρώην επαρχία Παρνασσίδος του νομού Φωκίδος. Βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα του μυχού του κόλπου της Ιτέας, 15 χλμ. Ν της Άμφισσας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Ιτέας.
Dictionary of Greek. 2013.